درآمدی مبنایی بر سیاست خارجی ج. ا. ایران از منظر برنامههای معطوف به سند چشمانداز

سند چشم‌انداز بیست ساله کشور موسوم به ایران ۱۴۰۴ با هدف توسعه کشور طراحی گردیده و تاکنون یک برنامه میان‌مدت پنج‌ساله را برنامه چهارم سپری نموده و از برنامه پنجم هم بیش از دو سال گذشته است. در تمامی برنامه‌های توسعه، حتی برنامه‌های اول تا سوم، موضوع سیاست خارجی کشور، برجستگی خاصی داشته و پیوسته مفاهیم مندرج در سند چشم‌انداز را نظیر تعامل مؤثر و سازنده در نظام بین‌الملل با هویت انقلابی و اسلامی و بسط همکاری‌ها و رعایت اولویت‌ها در منطقه و جهان اسلام، تعقیب و ترجمان نموده است. در این میان، ثبات در مبنا، تغییرات تدریجی و مستمر در ملاحظات و ذکر اولویت‌های تقدم و تعامل، شاخص‌های اصلی برنامه‌های توسعه معطوف به سند چشم‌انداز در عرصه سیاست خارجی بوده، که این مقاله با برجسته‌سازی آن‌ها به‌صورت تطبیقی، وجوه اشتراک و افتراق آن‌ها را پردازش و درنهایت سیاست‌هایی را استخراج و توصیه نموده است. براین‌پایه، فرضیه مقاله این است که برنامه‌های معطوف به سیاست خارجی ج. ا. ایران، تفاوت‌های مبنایی با یکدیگر نداشته و حتی مفاهیم و مضامین مندرج در آن‌ها نیز کم‌وبیش ثابت است. اما از حیث رویکردی سه برنامه پنج ساله اخیر در میان سه عنصر اقتصاد، سیاست و فرهنگ، نوسانات اندکی را نمایش می‌دهند.